De ingebrekestelling en de invloed van voorgaande correspondentie
In art. 6:82 BW staan een aantal elementen genoemd waaraan een ingebrekestelling moet voldoen. Het moet gaan om een schriftelijke verklaring inhoudende een aanmaning om binnen een redelijke termijn de beloofde afspraak alsnog na te komen. Een schuldenaar voert in de praktijk veelal het verweer dat deze ‘laatste kans’ hem niet afdoende is geboden, althans dat de ingebrekestelling van de schuldeiser niet voldeed aan de wettelijke eisen. De Hoge Raad heeft op 11 oktober 2019 een arrest gewezen waarin de regels over verzuim en ingebrekestelling helder worden uiteengezet. Hierbij gaat de Hoge Raad met name in op de vraag wat moet worden verstaan onder een redelijke termijn.
Achtergrond
Aanleiding voor het arrest van de Hoge Raad was een geschil tussen een hoofdaannemer en onderaannemer. De hoofdaannemer was niet tevreden over de kwaliteit van het afgeleverde werk van de onderaannemer. Partijen hebben hierover vervolgens uitvoerig gecorrespondeerd met elkaar. De hoofdaannemer heeft de onderaannemer hierbij meerdere malen gesommeerd om de problemen op te lossen. Uiteindelijk heeft de hoofdaannemer – na het verzenden van een ingebrekestelling met daarin een termijn van 5 dagen – de overeenkomst ontbonden.
De onderaannemer was echter van mening dat de hoofdaannemer niet gerechtigd was om de overeenkomst te ontbinden, aangezien er van zijn kant nog geen sprake was verzuim. De termijn waarbinnen hij alsnog zou moeten nakomen (vijf dagen), was in zijn ogen onredelijk kort gezien de feiten en omstandigheden. Kortom, de ingebrekestelling voldeed volgens de onderaannemer niet aan de eisen van art. 6:82 lid 1 BW. Uiteindelijk werd dit geschil voorgelegd aan de Hoge Raad.
Functie van de ingebrekestelling
De Hoge Raad geeft in dit arrest een uitgebreide uitleg omtrent het leerstuk van de ingebrekestelling. De functie van deze schriftelijke aanmaning is om de schuldenaar nog een laatste termijn voor nakoming te bieden en aldus te bepalen tot welk tijdstip nakoming nog mogelijk is. Daarbij merkt hij op dat de eisen uit art. 6:82 lid 1 BW niet zozeer strakke regels zijn die de schuldeiser na raadpleging van de wet in de praktijk naar de letter zal kunnen toepassen, maar meer beogen om de rechter de mogelijkheid te geven om in de gevallen dat partijen – zoals meestal – zonder gedetailleerde kennis van de wet hebben gehandeld, tot een redelijke oplossing te komen.
De redelijke termijn
Volgens de Hoge Raad dient bij de beoordeling van de redelijkheid van de termijn tevens de tijd te worden betrokken die de schuldenaar voor de ingebrekestelling heeft gehad om zich voor te bereiden op eventuele herstelwerkzaamheden. Indien in de voorgaande correspondentie bijvoorbeeld al aanmaningen of termijnen zijn gesteld door de schuldeiser, dan kan dit de omvang van de redelijke termijn van de ingebrekestelling verkorten. De schuldenaar kan vanaf dat moment rekening houden met het feit dat er een ingebrekestelling kan gaan volgen. Hiervoor hoeven de gestelde termijnen niet per se een fataal karakter te hebben. Aangezien de onderaannemer al meerdere aanmaningen en sommaties had ontvangen van de hoofdaannemer, was de termijn van vijf dagen naar het oordeel van Hoge Raad niet onredelijk. De ingebrekestelling van de hoofdaannemer voldeed dan ook aan de eisen van artikel 6:82 lid 1 BW.
Conclusie
Het oordeel van de Hoge Raad is opvallend te noemen. In de lagere rechtspraak werd veelal uitsluitend gefocust op de inhoud van de ingebrekestelling. De Hoge Raad heeft met dit arrest duidelijk gemaakt dat de correspondentie voorafgaand aan de ingebrekestelling tevens betrokken moet worden bij de beoordeling of is voldaan aan art. 6:82 lid 1 BW. Daarnaast vloeit uit deze uitspraak voort dat een schuldenaar niet achter over kan leunen totdat hij een ingebrekestelling ontvangt. Correspondentie die hieraan voorafging kan namelijk tot gevolg hebben dat een schuldenaar geconfronteerd wordt met een zeer korte termijn waarbinnen verzuim kan intreden.
Wilt u meer informatie over de ingebrekestelling of wilt u weten of u voldoende sterk staat voor het starten van een procedure, neemt u dan gerust contact op met onze specialisten Colin Nelemans en Geert Steenmeijer.
